What's new

×

Warning

JUser: :_load: Unable to load user with ID: 845


Made in Ethiopia by China

‘‘အစုိးရက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ကတိက၀တ္ေတြ ေပးထားတယ္။ဒီမွာ ၂၄ နာရီပတ္လည္ လုပ္သား ရရိွမယ္။

ဒီမွာ စက္႐ုံေဆာက္ပါလုိ႔ ေျပာတယ္။အက်င့္ပ်က္ျခစား လာဘ္စားတာ ဘာတစ္ခုဆုိ တစ္ခုမွ မရွိဘူး’’

Bloomberg Businessweek တြင္ China Is Turning Ethiopia Into a Giant Fast-Fashion Factory ေခါင္းစဥ္ျဖင့္

Bill Donahue က အီသီယုိးပီးယားကုိ အျမန္ဖက္ရွင္ မဟာ့မဟာစက္႐ုံႀကီးတစ္ခုအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးသည့္အခါ ႀကံဳေတြ႕ရသည္မ်ားကုိ ေရးသားထားသည္။

‘‘အခု က်ေနာ္ထုိင္ေနတဲ့ ႐ုံးခန္းေနရာက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္တုန္းက လယ္ကြင္းျပင္ႀကီးပါ။ အခုလုိ ျဖစ္ေအာင္ ၂ ႏွစ္နဲ႔ လုပ္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ အဲဒါ အီသီယုိးပီးယားပဲ”
လုိ႔ တ႐ုတ္ အ၀တ္အစားထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းIndochine International မွ ဒုဥကၠ႒ ရာခ်္ပက္တာက ေျပာၾကားတယ္။ သူက ခြန္အားအျပည့္နဲ႔ တက္ၾကြေနတယ္။ အခု ႏုိ၀င္ဘာလ ေရာက္ၿပီ။ သူလုပ္ေနတဲ့ စက္႐ုံက ဖြင့္လွစ္တာ ၆ လ သာ ရွိေသးတဲ့ Hawassa Industrial Park ထဲမွာပါ။ ေလာေလာဆယ္ ပက္တာရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ လုပ္သား ၁၄၀၀ ဦး ရွိေနၿပီ။ လာမယ့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္က်ရင္ လုပ္သားဦးေရ ၂၀၀၀၀ အထိ ခန္႔ထားဖုိ႔ ရည္မွန္းထားတယ္။ တကယ္ေတာ့ အခုလုိ ျဖစ္လာတာေတြဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ ေခ်းေငြမ်ား ကန္ေဒၚလာ ဘီလ်ံခ်ီၿပီး စီး၀င္ခ့ဲလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ရာခ်္ပက္တာဟာ အိႏိၵယႏုိင္ငံမွ ျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ အီဂ်စ္တုိ႔မွာ အ၀တ္အစားထုတ္လုပ္မႈ အေတြ႕အႀကံဳေတြ သူ႔မွာ ရွိထားတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း အဲဒီအထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံမွာ ယခုလုိ ရာထူးမ်ဳိးျဖင့္ လုပ္ကုိုင္ဖုိ႔ ေနရာရထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႕႐ုံခန္းကေန စက္႐ုံမွာ လုပ္ကုိင္ေနတာေတြကုိ ျမင္ေနရတယ္။ အမ်ဳိးသမီးတစ္သုိက္ အလုပ္လုပ္ေနၾကတယ္။ ခ်ဳပ္တဲ့သူေတြက ခ်ဳပ္၊ တံဆိပ္တပ္တဲ့သူက တပ္။ တြန္႔ေၾကေနတာကုိ မီးပူတုိက္သူတုိက္။ သူတုိ႔ လုပ္ကုိင္ေနၾကတာ အေမရိကန္မွ စူပါမားကက္လုပ္ငန္းႀကီး ေ၀ါလ္မတ္ရဲ႕ အမွာစာအတြက္ အတြင္းခံေဘာင္းဘီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
‘‘အစုိးရက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ကတိက၀တ္ေတြ ေပးထားတယ္။ ဒီမွာ ၂၄ နာရီပတ္လည္ လုပ္သား ရရိွမယ္။ ဒီမွာ စက္႐ုံေဆာက္ပါလုိ႔ ေျပာတယ္။ အက်င့္ပ်က္ျခစားတာ ဘာတစ္ခုဆုိ တစ္ခုမွ မရွိဘူး’’
ဟ၀ါဆာစက္မႈဥယ်ာဥ္ ထူေထာင္တာ ျမန္ဆန္တယ္။ ႏိုင္ငံပုိင္ တ႐ုတ္ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီတစ္ခုက ပုံစံတူ အရြယ္တူ အထည္အလိပ္စက္႐ုံ အေဆာက္အဦ ၅၆ လုံးကုိ ကုိးလအတြင္း အၿပီးေဆာက္ေပးခဲ့တယ္။ အီသီယုိးပီးယား ရင္းႏွီးျမႇုဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ကုန္က်စရိတ္ ကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၅၀ ရွိတယ္။

1400x 1 1


စက္မႈဥယ်ာဥ္ထဲမွာ “one-stop” အကူအညီေပးတဲ့႐ုံးခန္း ရွိတယ္။ သြင္းကုန္လုိင္စင္၊ ပုိ႔ကုန္လုိင္စင္၊ ဗီဇာ စတာေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးတယ္။ အလုပ္သမားေတြလည္း ေရြးခ်ယ္ေပးတယ္။ အလုပ္လာေလွ်ာက္ၾကသူေတြမွာ အမ်ားစုက အမ်ဳိးသမီးေတြ ျဖစ္ၿပီး ေက်းရြာငယ္ကေလးမ်ားမွ ေ၀းလံတဲ့ခရီးျဖင့္ လာၾကသူေတြ ျဖစ္တာ မ်ားတယ္။
သူတုိ႔ လုပ္ခ တစ္လကုိ ဘယ္ေလာက္ရမလဲ။ ၂၅ ကန္ေဒၚလာ အနည္းဆုံး ရၾကပါတယ္။ လက္ရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္ႏုိင္နင္းမႈကုိ စစ္ေဆးေရး ျပဳလုပ္ၿပီး သူတုိ႔ကုိ သုံးမ်ဳိးသုံးစား ခြဲျခားတယ္။ ပထမတစ္မ်ဳိးက အခ်ဳပ္အလုပ္အတြက္ ပါရမီရွိၿပီးသားလုိ႔ ဆုိရမယ့္သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ အပ္ခ်ဳပ္စက္နဲ႔ လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ ေမြးလာသူေတြလုိ႔ ေျပာရင္ရေလာက္တယ္။ သူတုိ႔လုိ္ စက္ခ်ဳပ္ဖုိ႔ လက္မလာတဲ့သူေတြကုိ ႏွစ္နဲ႔ သုံး ဆုိၿပီး ခြဲျခား သတ္မွတ္တယ္။ ႏွစ္ေတြက စကၠဴကတ္ထူဘူးထဲ အ၀တ္အစားေတြထည့္တဲ့အလုပ္ကုိ လုပ္ၾကရမွာျဖစ္ၿပီး သုံးေတြကေတာ့ သန္႔ရွင္းေရးအလုပ္သမေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ စက္႐ုံၾကမ္းျပင္ကုိ လွဲက်င္း သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ၾကရမယ္။

 

1400x 1

 

ကမၻာ အ၀တ္အစားလုပ္ငန္းနယ္ပယ္က အခုိက္အတန္႔အသစ္တစ္ခုကုိ ဆုိက္ေရာက္ေနၿပီ။ အာဖရိကရဲ႕ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး လူဦးေရ သန္း ၁၀၀ ရွိတဲ့ ကုန္တြင္းပုိင္းႏုိင္ငံ အီသီယုိပီးယားဟာ အေမရိကန္ေဈးကြက္ထဲကုိ အ၀တ္အစားေတြ အလုံးအရင္းနဲ႔ ပစ္သြင္းတဲ့ အခုိက္အတန္႔ကုိ ဆုိက္ေရာက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အစုိးရက အထည္အလိပ္လုပ္ငန္းနဲ႔ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ေနတယ္။ အခြန္အခ သက္ညႇာမႈေတြ ေပးတယ္။ အေျခခံ အေဆာက္အအုံေတြ ထူေထာင္ေပးဖုိ႔လည္း ကတိေပးထားတယ္။ လုပ္သားခက မတရားသက္သာေနတယ္။ ဒီေတာ့ အေနာက္ႏုိင္ငံမွ Guess, Levi’s, H&M နဲ႔ အျခား brand ေတြ အီသီယုိးပီးယားကုိ္ ေရာက္လာၾကတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ အရင္က တ႐ုတ္နဲ႔ သီရိလကၤာတုိ႔မွာ ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့သူေတြလည္း ပါတယ္။ အီသီယုိးပီးယားမွာ လုပ္သားခ သက္သာတယ္။ အခြန္သက္သာတယ္.။ အစုိးရက ေထာက္ကူေပးေနတယ္။ စက္မႈဥယ်ာဥ္ေတြလည္း ထူေထာင္ေပးေနတယ္။ ဟ၀ါဆာစက္မႈဥယ်ာဥ္ဟာ အစုိးရက ဗဟုိဦးစီးစနစ္ျဖင့္ ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ အစီအစဥ္ေတြထဲမွ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ အီသီယုိးပီးယားမွာ စက္မႈဥယ်ာဥ္ေတြ ထူေထာင္ခဲ့တာ ေလးခု ရွိၿပီ။ အမ်ားပုိင္ စက္မႈဥယ်ာဥ္ေတြ ျဖစ္ၿပီး ၂၀၂၀ မတုိင္ခင္မွာ ေနာက္ထပ္ ၈ ခု ထပ္မံထူေထာင္ေပးသြားဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိတယ္။
စက္မႈလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး အီသီယုိးပီးယားမွာ လာေရာက္လုပ္ကုိင္တဲ့အခါ ၀င္ေငြခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ကုိ ပထမ ငါးႏွစ္ ခံစားခြင့္ ရွိတယ္။ စက္႐ုံထူေထာင္ဖုိ႔ အရင္းအႏွီးျပဳဖုိ႔ တင္သြင္းတဲ့ပစၥည္းေတြ၊ ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြအေပၚ အေကာက္ခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးထားတယ္။
အဲဒီအခါ အမ်ားဆုံး၀င္လာတာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၀ မွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ေခ်းေငြအကူအညီ ကန္ေဒၚလာ ၁၀.၇ ဘီလ်ံ ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီအတြက္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ကုိင္တာေတြကုိ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြ လုပ္ခြင့္ရၾကတယ္။ ေရကာတာ၊ လမ္းတံတား။ မုိဘုိင္းဖုန္းကြန္ရက္ စတာေတြကို တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြ ကန္ထ႐ုိက္ရၾကတယ္။ ၿမိဳးၿမိဳးျမက္ျမက္ ရၾကတယ္။

 


 


ဟ၀ါဆာစက္မႈဥယ်ာဥ္ကုိ လယ္ေျမေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတယ္။ ဟ၀ါဆာၿမိဳ႕ငယ္ေလးအနီးမွာ တည္ရွိတာမုိ႔ ဟ၀ါဆာစက္မႈဥယ်ာဥ္လုိ႔ အမည္တြင္တယ္။ အထည္အလိပ္နဲ႔ အ၀တ္အစား ထုတ္လုပ္ေရး ဗဟုိခ်က္တစ္ခုအျဖစ္ ထူေထာင္တယ္။ လယ္သမား အိမ္ေထာင္စု ၅၀၀ ၀န္းက်င္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာေပးခဲ့ရတယ္။ ေျမႏွစ္ဧကခြဲ ဆုံး႐ႈံးသြားတဲ့ အူရီစီဒင္စာ ဆုိတဲ့ လယ္သမားက အသက္ ၆၉ ႏွစ္ရွိၿပီ။ ေလ်ာ္ေၾကး ကန္ေဒၚလာ ၃၇ ၀၀၀ နဲ႔ ညီမွ်တဲ့ေငြေတြ ရမယ္။ သားသမီးေတြ အလုပ္ရမယ္လုိ႔ ကတိေပးထားေပမဲ့ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ကန္ေဒၚလာ ၆၀၀၀ နဲ႔ ညီမွ်တဲ့ေငြကုိသာ ရတယ္။ သူ ၁၇ ႏွစ္လုပ္ကုိင္ခဲ့တဲ့ လယ္ေျမကြက္ကေတာ့ စက္မႈဥယ်ာဥ္ပုိင္ေျမ ျဖစ္သြားခဲ့ၿပီ။
စက္႐ုံမွာ အလုပ္လုပ္ရတာ သက္သာမယ္လုိ႔ ထင္ထားတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ သူတုိ႔ ထင္ထားတာနဲ႔ တျခားစီ ျဖစ္ေနတာကုိ ေတြ႕ႀကံဳရတယ္။ ေန႔လည္စာ စားဖုိ႔ အခ်ိန္ နာရီ၀က္ပဲ ရတယ္။ ေက်ာေတြ ေတာင့္ေနေအာင္ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ေနထုိင္မေကာင္း ခဏခဏ ျဖစ္ၾကတယ္လုိ႔ သူက ေျပာျပတယ္။
စက္မႈဥယ်ာဥ္မွာ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ သီရိလကၤာသား မန္ေနဂ်ာတစ္ဦးက အခုလုိ သုံးသပ္ျပတယ္။ ‘‘အီသီယုိးပီးယားက တစ္ခါမွ ကုိလုိနီလက္ေအာက္ခံ မျဖစ္ခဲ့ဖူးဘူး။ တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့သူေတြက ျပည္သူလူထုကုိ ပင္ပန္းတဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းအလုပ္မွာ လုပ္ခုိင္းခဲ့တာ မရွိဘူး။ သူတုိ႔ရဲ႕ သမုိင္းမွာ အဲဒီလုိ ပင္ပင္ပန္းပန္း မလုပ္ခဲ့ၾကရတာကုိ သူတုိ႔က ဂုဏ္ယူၾကတယ္။ အဲဒီစိတ္က သူတုိ႔ကုိ ေနာက္ျပန္တြန္းေနတယ္’’

 


 

 

1400x 1 2

 

တ႐ုတ္ အ၀တ္အစားထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းIndochine International ရဲ႕ အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံတစ္ခုမွာ ေဘာင္းဘီရွည္ ခ်ဳပ္ရတဲ့ စက္ခ်ဳပ္သမေတြကုိ ႀကီးၾကပ္ေပးတဲ့အလုပ္ကုို လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ အမ်ဳိးသမီးက အခုလုိ ေျပာျပတယ္။
‘‘က်မ လက္ေအာက္မွာ စက္ခ်ဳပ္သမ ၄၀ ေယာက္ ရွိတယ္။ ေဘာင္းဘီရွည္ေတြ ခ်ဳပ္လုပ္ေပးၾကရတယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အေရအတြပ္ မၿပီးရင္ စက္႐ုံမွဴးက ေအာ္ဟစ္ ႀကိမ္းေမာင္းေတာ့တာပဲ။ အဲဒီအခါ အမ်ဳိးသမီးေတြက အလုပ္ကုိ ပိုေႏွးၿပီး လုပ္ၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕က အိမ္သာထဲ သြားပုန္းေနၾကတယ္ တခ်ဳိ႕က စက္႐ုံအျပင္ကုိ ထြက္သြားၾကတယ္။ သူတုိ႔က အလုပ္ကုိ ပုိျမန္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ စိတ္ကူးမရွိၾကဘူး’’
စက္ခ်ဳပ္သမမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားသား စက္႐ုံမွဴးတုိ႔အၾကား သူမက ၾကားညပ္ေနတယ္။ ၾကာလာေတာ့ ဒဏ္မခံႏုိင္ေတာ့လုိ႔ အလုပ္ထြက္လုိက္တယ္။ ေက်ာကုိ လက္၀ါးနဲ႔ အ႐ုိက္ခံရသူလည္း ရွိတယ္။ အလုပ္ေတြ မၿပီးလုိ႔ အလုပ္ပိတ္ရက္မွာ ဆင္းရရင္ အခ်ိန္ပုိလုပ္ခ မရဘူး။ ညဘက္အထိ အခ်ိန္ပုိ ဆင္းရရင္လည္း အခ်ိန္ပုိလုပ္ခ မရၾကဘူး။
‘‘က်မက စက္႐ုံမွဴးကုိ ေျပာျပတယ္။ သူတုိ႔ကုိ သင္တန္းလည္း ေပးမထားဘူး။ ဒီေတာ့ အရည္အခ်င္း မျပည့္မီၾကဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ တစ္နာရီမွာ ေဘာင္းဘီရွည္ အထည္ ၁၂၀ ၿပီးဖုိ႔ မေမွ်ာ္လင့္အပ္ဘူး။ အတင္းတြန္းၿပီး ခုိင္းရင္ ထုတ္ကုန္ေတြ ထိခုိက္ပ်က္စီးေအာင္ သူတုိ႔ လုပ္ၾကလိမ့္မယ္’’
အခုေတာ့ သူမက ဟုိတယ္တစ္ခုရဲ႕ ဧည့္ႀကိဳေကာင္တာမွာ လုပ္ကုိင္ေနတယ္။ ရတဲ့လလက စက္႐ုံမွ ရတဲ့လခနဲ႔ မတိမ္းမယိမ္းပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒဏ္မပိဘူး။ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။

 

အပုိင္း(၂)ကုိ ဆက္လက္ဖတ္႐ႈရန္ ေအာက္ပါ ပုံကို တုိ႔ထိၿပီး သြားေရာက္ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါတယ္

http://www.textiledirectory.com.mm/articles/item/757-made-in-ethiopia-by-china-part-two.html

ETHI link 2

Read 1986 times
Rate this item
(0 votes)