ဆီြဒင္ႏုိင္ငံမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္လုပ္ေရး စက္႐ုံတစ္ခုက ႐ုပ္ၾကြင္းေလာင္စာျဖစ္တဲ့ ေရနံနဲ႔ ေရနံထြက္ေလာင္စာမ်ားကုိ သုံးစြဲၿပီး
လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္လုပ္ျခင္းကုိ လာမယ့္ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္မွာ အဆုံးသတ္ဖုိ႔ ရည္မွန္းထားတယ္။ ေလာင္စာအျဖစ္ အမႈိက္ေတြကုိ သုံးစြဲသြားမယ္။ အဲဒီအမႈိက္ေတြထဲမွာ ကမ႓ာ့ထိပ္တန္း ဖက္ရွင္နဲ႔ အ၀တ္အစားလုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့ H&M မွ စြန္႔ပစ္မယ့္ အ၀တ္အစားေတြလည္း ပါတယ္လုိ႔ ဆြီဒင္ႏုိင္ငံမွာ ထုတ္လႊင္တဲ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားအစီအစဥ္မွာ တင္ျပသြားပါတယ္။
‘‘အ၀တ္အစားဆုိေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အဖုိ႔ေတာ့ မီး႐ႈိ႕လုိ႔ရတဲ့အရာတစ္ခုပါပဲ’’ လုိ႔ စက္႐ုံမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဆုိပါစက္႐ုံဟာ စေတာ့ဟုမ္းၿမိဳ႕မွ ၆၂ မုိင္ ေ၀းကြာတဲ့ေနရာမွာ တည္ရွိ္ပါတယ္။ ‘‘ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က ျပန္လည္ျပည့္ၿဖိဳးၿမဲေလာင္စာေတြ၊ တစ္ဖန္ျပန္လည္သုံးစြဲတဲ့ ေလာင္စာေတြကုိသာ သုံးစြဲဖု႔ိ ျဖစ္ပါတယ္’’ လုိ႔ သူက ရွင္းျပပါတယ္။\
၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီစက္႐ုံက H&M မွ စြန္႔ပစ္တဲ့ အ၀တ္အစားေတြ ၁၅ တန္ခန္႔ကို မီး႐ိႈ႕ၿပီး အပူစြမ္းအင္ ရယူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္အားစက္႐ုံဟာ အိမ္ေထာင္စု တစ္သိန္းခြဲကုိ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပးေနတဲ့ စက္႐ုံျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ အမႈိက္တန္ခ်ိန္ ေလးသိန္းကုိ မီး႐ိႈ႕ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ H&M ရဲ႕ အ၀တ္အစား ၁၅ တန္ဟာ မေျပာပေလာက္တဲ့ အခ်ိဳးအစားမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကမၻာထိပ္တန္း အ၀တ္အထည္လုပ္ငန္းရဲ႕ အ၀တ္အစားေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔ ဘာလုိ႔ ယခုလုိ မီး႐ိႈ႕ရတာလဲ ဆုိတဲ့ ေမးခြန္း ထြက္ေပၚပါတယ္။
H&M မွ တာ၀န္ရွိသူ ဂၽြန္နာဒါးလ္က ‘‘အဲဒအ၀တ္အစားေတြက ၀တ္ဆင္ရင္ ေဘးသင့္ ေစႏုိင္တယ္။ ၀တ္ဖုိ႔ မသင့္ေတာ္တာေတြပါ။ ဒီအ၀တ္အစားေတြကုိ ထုတ္လုပ္တာမွာ ဓာတုပစၥည္း သုံးစြဲရာမွာ တင္းက်ပ္တဲ့ စည္းကမ္းေတြ ရွိေနတာ မလုိက္နာခဲ့တာေတြ ရွိေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ မႈိစြဲေနတဲ့ အ၀တ္အစားေတြလည္း ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဖ်က္ဆီးပစ္ရပါတယ္။ H&M ဟာ ေဘးကင္းတဲ့ အ၀တ္အစားေတြကုိ ဘယ္ေတာ့မွ မီး႐ႈိ႕ခုိင္းမွာ မဟုတ္ပါဘူး’’ လုိ႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
ဆြီဒင္အစုိးရက ေရနံေလာင္စာ သုံးစြဲျခင္းကုိ ဖယ္ရွားဖုိ႔ မူ၀ါဒ ခ်ထားကုိ ဆြီဒင္အေျခစုိက္ H&M လုပ္ငန္းက ေထာက္ခံပါ၀င္လုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ သူက ဆက္ရွင္းျပပါတယ္။
ဆီြဒင္ႏုိင္ငံတစ္ခုတည္းကုိ မၾကည့္ဘဲ တစ္ကမၻာလုံးကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အ၀တ္အစား ထုတ္လုပ္သူေတြ ပုိမ်ားလာေနၿပီး ထုတ္လုပ္တဲ့ ပမာဏလည္း ပုိမ်ားလာေနပါတယ္။ ဘရာဇီး၊ တ႐ုတ္၊ အိႏိၵယ၊ မကၠဆီကုိ၊ ႐ုရွား အစရွိတဲ့ႏုိင္ငံေတြမွာ H&M အပါအ၀င္ အျမန္ဖက္ရွင္ထည္ေတြ ၀ယ္လုိအား ပုိမုိမ်ားျပားလာေနပါတယ္။ 2016 McKinsey ေလ့လာခ်က္အရ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း အ၀တ္အထည္ ထုတ္လုပ္မႈ ပမာဏ ၂ ဆတုိးခဲ့ပါတယ္။
H&M အဝတ်အစားများ မီးရှို့ပြီး ဓာတ်အားထုတ်
ဆွီဒင်နိုင်ငံမှ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ရေး စက်ရုံတစ်ခုက ရုပ်ကြွင်းလောင်စာဖြစ်တဲ့ ရေနံနဲ့ ရေနံထွက်လောင်စာများကို သုံးစွဲပြီး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ခြင်းကို လာမယ့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ အဆုံးသတ်ဖို့ ရည်မှန်းထားတယ်။ လောင်စာအဖြစ် အမှိုက်တွေကို သုံးစွဲသွားမယ်။ အဲဒီအမှိုက်တွေထဲမှာ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ဖက်ရှင်နဲ့ အဝတ်အစားလုပ်ငန်းဖြစ်တဲ့ H&M မှ စွန့်ပစ်မယ့် အဝတ်အစားတွေလည်း ပါတယ်လို့ ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာ ထုတ်လွှင်တဲ့ ရုပ်မြင်သံကြားအစီအစဉ်မှာ တင်ပြသွားပါတယ်။
‘‘အဝတ်အစားဆိုပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့အဖို့တော့ မီးရှို့လို့ရတဲ့အရာတစ်ခုပါပဲ’’ လို့ စက်ရုံမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါစက်ရုံဟာ စတော့ဟုမ်းမြို့မှ ၆၂ မိုင်ေဝးကွာတဲ့နေရာမှာ တည်ရှိ်ပါတယ်။ ‘‘ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်က ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲလောင်စာတွေ၊ တစ်ဖန်ပြန်လည်သုံးစွဲတဲ့ လောင်စာတွေကိုသာ သုံးစွဲဖို့ ဖြစ်ပါတယ်’’ လို့ သူက ရှင်းပြပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ အဲဒီစက်ရုံက H&M မှ စွန့်ပစ်တဲ့ အဝတ်အစားတွေ ၁၅ တန်ခန့်ကို မီးရှို့ပြီး အပူစွမ်းအင် ရယူခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီဓာတ်အားစက်ရုံဟာ အိမ်ထောင်စု တစ်သိန်းခွဲကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပေးနေတဲ့ စက်ရုံဖြစ်ပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ အမှိုက်တန်ချိန် လေးသိန်းကို မီးရှို့ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတော့ H&M ရဲ့ အဝတ်အစား ၁၅ တန်ဟာ မပြောပလောက်တဲ့ အချိုးအစားမျှသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာထိပ်တန်း အဝတ်အထည်လုပ်ငန်းရဲ့ အဝတ်အစားတွေ ဖြစ်နေလို့ ဘာလို့ ယခုလို မီးရှို့ရတာလဲ ဆိုတဲ့ မေးခွန်း ထွက်ပေါ်ပါတယ်။
H&M မှ တာဝန်ရှိသူ ဂျွန်နာဒါးလ်က ‘‘အဲဒအဝတ်အစားတွေက ဝတ်ဆင်ရင် ဘေးသင့် စေနိုင်တယ်။ ဝတ်ဖို့ မသင့်တော်တာတွေပါ။ ဒီအဝတ်အစားတွေကို ထုတ်လုပ်တာမှာ ဓာတုပစ္စည်း သုံးစွဲရာမှာ တင်းကျပ်တဲ့ စည်းကမ်းတွေ ရှိနေတာ မလိုက်နာခဲ့တာတွေ ရှိနေတယ်။ ပြီးတော့ မှိုစွဲနေတဲ့ အဝတ်အစားတွေလည်း ပါတယ်။ ဒီတော့ ဖျက်ဆီးပစ်ရပါတယ်။ H&M ဟာ ဘေးကင်းတဲ့ အဝတ်အစားတွေကို ဘယ်တော့မှ မီးရှို့ခိုင်းမှာ မဟုတ်ပါဘူး’’ လို့ ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။
ဆွီဒင်အစိုးရက ရေနံလောင်စာ သုံးစွဲခြင်းကို ဖယ်ရှားဖို့ မူဝါဒ ချထားကို ဆွီဒင်အခြေစိုက် H&M လုပ်ငန်းက ထောက်ခံပါဝင်လိုက်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်လို့ သူက ဆက်ရှင်းပြပါတယ်။
ဆွီဒင်နိုင်ငံတစ်ခုတည်းကို မကြည့်ဘဲ တစ်ကမ္ဘာလုံးကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် အဝတ်အစား ထုတ်လုပ်သူတွေ ပိုများလာနပြေီး ထုတ်လုပ်တဲ့ ပမာဏလည်း ပိုများလာနေပါတယ်။ ဘရာဇီး၊ တရုတ်၊ အိနိ္ဒယ၊ မက္ကဆီကို၊ ရုရှား အစရှိတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ H&M အပါအဝင် အမြန်ဖက်ရှင်ထည်တွေ ဝယ်လိုအား ပိုမိုများပြားလာနေပါတယ်။ 2016 McKinsey လေ့လာချက်အရ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ ခုနှစ်အတွင်း အဝတ်အထည် ထုတ်လုပ်မှု ပမာဏ ၂ ဆတိုးခဲ့ပါတယ်။
