ကိုဗစ်ကာလ စီးပွားရေးနာလန်ထူဖို့ လိုအပ်ချက်တွေနဲ့အညီ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေ အမြန်ဆုံးဖွင့်ဖို့ လိုအပ်

COVID-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် စီးပွားရေးအထိနာနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေပါ ကြာကြာရပ်ဆိုင်းထားမယ်ဆိုရင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေနဲ့ အတူ နောက်ဆက်တွဲ အလုပ်သမားတွေရဲ့ ဘဝရပ်တည်မှုကိုပါ ထိခိုက်လာမယ်လို့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ ရောဂါကာကွယ်ရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို အတိအကျလိုက်နာပြီး လုပ်ငန်းတွေလည်ပတ်ဖို့လည်း သူက တိုက်တွန်းသွားပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်မှု ဗဟိုအချက်အချာဖြစ်နေတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက် တနင်္လာနေ့က စပြီး ရောဂါ ကာကွယ်ရေး လိုအပ်ချက်ပြည့်မှီတဲ့ အဆင့် A အထိ ရအောင် ပြင်ဆင်ထားတဲ့ ကုန်ကြမ်းယူ၊ ကုန်ချောပေး လက်ခစားဆောင်ရွက်တဲ့ CMP အပါအဝင် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေကို ပြန်ဖွင့်ခွင့် ပေးလိုက်တဲ့ အခြေအနေ အသေးစိတ် ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြထားပါတယ်။

ရောဂါပိုးကူးစက်မှုတွေ များနေတဲ့ အတွက် လူတွေကို အိမ်ထဲမှာပဲ နေဖို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းမှာရောဂါပိုး မကူးစက်နိုင်အောင် Grade A အဆင့် အထိ စီမံထားတဲ့ စက်ရုံတွေ၊ အလုပ်ရုံတွေကို COVID-19 ရောဂါ ကာကွယ်၊ထိန်းချုပ်၊ ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့်ဗဟိုကော်မတီ ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် နဲ့ ပြန်လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးမယ်လို့ ကျန်းမာရေး နဲ့ အားကစား ဝန်ကြီးဌာနက အောက်တိုဘာလ ၁၀ ရက်နေ့ က အမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်တာပါ။ ဘာကြောင့် အခုလို ပြန်ဖွင့်ခွင့်ပေးလိုက်တယ် ဆိုတာ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး COVID-19 ရောဂါ ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်၊ ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့်ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် က ပြည်သူကို အစီရင်ခံတင်ပြတဲ့ အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက်နေ့ မိန့်ခွန်းမှာ အခုလို ပြောခဲ့ပါတယ်။

”ဒီလို လုပ်ငန်း လည်ပတ်နိုင်ဖို့အတွက် လုပ်တယ်ဆိုတာက အခုရေတို တင်မကပါဘူး။ ရေရှည်ကျမတို့ နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးအတွက် ကြည့်ပြီးတော့ လုပ်ရပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မှာ ကျမတို့ စက်ရုံတွေ၊ အလုပ်ရုံတွေ ကြာကြာရပ်သွားရတယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေက ဆက်ပြီးရချင်မှ ရမှာပါ။ အဲ့ဒီလိုနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ က ဆုံးရှုံးသွားရတယ်ဆိုရင် ရေရှည်မှာကျမတို့ရဲ့ စီးပွားရေး၊ ကျမတို့ အလုပ်သမားများရဲ့ ဘဝကို ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကိုမြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြန်ပြီးတော့ လည်ပတ်စေချင်ပါတယ်။ ဒီလိုလည်ပတ်နိုင်ဖို့ အဓိက ကျတာကတော ကျမတို့ အလုပ်သမားများဟာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေအရနေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ ပိုင်ရှင်တွေ မှလည်း တာဝန်ရှိသလို အလုပ်သမား တဦးချင်း တဦးချင်းစီမှာလည်း တာဝန်ရှိပါတယ်။”

အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်နေ့မှာ စက်မှုလုပ်ငန်းငန်းရှင်များကို ရည်ညွှန်းထုတ်ပြန်ထားတဲ့ လှိုင်သာယာ စက်မှုဇုန်စီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီ စာမှာတော့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ စစ်ဆေးမှုကို ခံယူပြီး Grade A နဲ့ Grade B ရတဲ့ စက်ရုံတွေကိုပါလုပ်ငန်းလိုအပ်ချက်များကို ပြုပြင်ပြီး ပြန်ဖွင့်ခွင့်ပေးမယ်လို့ ရေးထားပါတယ်။ ဒါ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး Grade A နဲ့ Grade B ကွာခြားမှုတွေ အကြောင်းကို မြန်မာနိုင်ငံအထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဒေါ်ခိုင်ခိုင်နွယ်က အခုလို ရှင်းပြပါတယ်။

“ရန်ကုန်တိုင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဆီက ကြားတဲ့သတင်းအရတော့ Grade A က ၂၀၀၀ ကျော် ရှိတယ်လို့ ကြားတာပေါ့နော်။ ၂၂၀၀ နီးပါးတော့ ရှိတာပေါ့နော်။ ကျန်းမာရေးအတွက် လိုအပ်ချက်တော့ အများကြီးရှိတာပေါ့နော်။ ဒီလိုအပ်ချက်တွေ ပြည့်မှီတယ်ဆိုရင်ပေါ့။ အားလုံးဆိုရင်တော့ A category ထဲဝင်သွားတယ်လို့ ဒီလိုနားလည်ပါတယ်။ အနည်းအကျဉ်း ပြင်ဆင်ရမယ်ဆိုရင်တော့B ထဲ ဝင်တယ်လို့ နားလည်ပါတယ်။ တော်တော်များများ ပြင်ဆင်ရမယ့် အပိုင်းဆိုရင် C ထဲဝင်တယ်လို့ နားလည်ပါတယ်။

အခု ဒီတစ်ခေါက် ကျမတို့ နားလည်လိုက်တာက လုပ်ငန်းတွေ အားလုံးကို ရန်ကုန်တိုင်း အစိုးရ ကပဲလည်း ကျမတို့ကို နှိုးဆော်ထားတာ ရှိပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ကိုယ် ခုနက Category level ပေါ့နော် လက်ခံနိုင်လောက်တဲ့ A အဆင့် ဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်ထားပါ။ ဒီလို ပြင်ဆင်ထားတယ်လို့ ကိုယ်ဘာသာကိုယ် ယုံကြည်မှုရှိရင် ကျမတို့ ဖွင့်လို့ရပါတယ်။”

ဒါပေမဲ့လည်း အလုပ်သမားတွေဘက်ကလည်း တချို့စက်ရုံတွေမှာ ရောဂါပိုး ကာကွယ်ရေး အစီအမံတွေ မလုံလောက်တဲ့အကြောင်း Running Tex အလုပ်သမား သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ မတင်တင်ဝေက အခုလို ပြောပါတယ်။

“ညီမ ဥပမာ ပြောပြမယ်ဆို ညီမတို့ အလုပ်သမားတွေ အတွက်ကို Mask ပေးဖို့၊ Mask ကို တနေ့ တခုပေးဖို့ ဆိုရင် စက်ရုံ အလုပ်ရှင်ဘက်နေပြီးတော့ တနေ့ကို တခုမပေးနိုင်ဘူး။ တပတ်ကိုမှ ၂ ခုလောက်ပဲပေးနိုင်တယ်။ ပြီးတော့ စက်ရုံမှာက ညီမတို့ ဒီ လက်ဆေး ဆပ်ပြာတွေ၊ ပြီးရင် ကိုယ် အပူတိုင်းတဲ့ဟာတွေ တိုင်းတော့ တိုင်းတယ်ပေါ့နော်။ လက်ဆေး ဆပ်ပြာတွေက အလုံအလောက်မရှိဘူး။ လက်ဆပ် ဆပ်ပြာရည် မရှိလို့ သွားသွား ပြောရတဲ့ နေရာတွေလည်း ပါတယ်ပေါ့နော်။

အလုပ်သမားတွေ တစ်ယောက် နဲ့ တစ်ယောက် ၆ ပေ မကွာဘူး။ ဒီ အလုပ်သမားတွေက လူစုလူဝေး ဖြစ်နေတာပဲ။ ညီမတို့ ထမင်းစားသောက်နေတာ ဆိုလည်း တအားများတယ်။ လူဦးရေ ၈၀၀ ကျော် ၉၀၀ - ၁၀၀၀ နီးပါး ရှိတဲ့ စက်ရုံက ၂ ချိန် ခွဲစားတယ်။ လူတွေက ခုံတခုံမှာ လေး ငါးယောက်တွေ စားနေတာတွေလည်း ရှိတယ်။”

စက်ရုံအလုပ်ရုံတွေဟာ ကိုဗစ် မတိုင်ခင်က ဆောက်လုပ် ပြင်ဆင်ထားတဲ့ဖြစ်တဲ့ တယောက် နဲ့ တယောက် ၆ ပေခွာဖို့ ဖြစ်နိုင်သလားဆိုတာ ကို မေးကြည့်တဲ့အခါမှာတော့ ဒေါ်ခိုင်ခိုင်နွယ်က အခုလို ပြောပါတယ်။

“ကျမတို့ အထည်ချုပ်စက်ရဲ့ စားပွဲ ၁ လုံးက ၃.၅ မီတာ ရှိပါတယ်။ စားပွဲတခုက။ အများသောအားဖြင့် ကျမတို့က စားပွဲ ၂ ခုကို ဆက်ထားပါတယ်။ အလုပ်သမား တစ်ယောက် နဲ့ တယောက် ထိုင်တဲ့ အကွာအဝေးဟာ အနည်းဆုံး မရှိဘူးဆိုရင် ၅ ပေလောက်တော့ ရှိပါတယ်။ ပြီးတော့ သူတို့ Mask ကို တပ်ပါတယ်။ စကားလည်း မပြောကြပါဘူး။ တကယ်လို့ အဲ့လို မကွာနိုင်တဲ့ နေရာမျိုးမှာဆိုရင်တော့ Quality Control လုပ်တဲ့နေရာမှာ ဆိုရင် Plastic Shield တွေ ကာပါတယ်။ ပြီးရင် တယောက် နဲ့ တယောက် ကျမတို့ က မျက်နှာချင်းဆိုင် မထားပါဘူး။ မျက်စောင်းထိုး နေခိုင်းပါတယ်။ သူတို့ကလည်းပဲ စကားမပြောရပါဘူး။”

ဇွန်လ ၂၅ ရက် က ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်ခြင်း အစီရင်ခံစာအရ ကိုဗစ် ၁၉ကပ်ရောဂါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးအပေါ်ပြင်းထန်တဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ ရှိမှာဖြစ်ပြီး ၂၀၁၈-၂၀၁၉တုန်းက မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ၆.၈% တိုးတက်မှုနှုန်းရှိခဲ့ပေမဲ့၂၀၁၉ - ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင်း တိုးတက်နှုန်းဟာ ဝ.၅% ပဲ ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။

VOA Burmese