ကခ်င္၊ကယား၊ကရင္၊ခ်င္း၊ဗမာ၊မြန္၊ရခိုင္၊ရွမ္း အစရွိတဲ႔ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ရဲ႔၀တ္ဆင္ယင္မႈေတြကို ေဖာ္ျပေပးသြားမွာပါ။ ထိုတိုင္းရင္းသားတြထဲကမွ ထပ္ကြဲထြက္ ေနတဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႔ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈေတြကို ေဖာ္ျပေပးမွာပါ။ အရင္ဆံုး ကခ်င္တိုင္းမ်ိဳးႏြယ္(၁၂)စုထဲကမွ ရ၀မ္လူမ်ိုးမ်ားရဲ႕ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈကိုေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္။
ရ၀မ္လူမ်ိဳးမ်ား၏၀တ္စားဆင္ယင္မႈသည္တမူထူးျခားဆံုးအခ်က္မွာအ၀တ္အစားအေရာင္ျဖစ္သည္။ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား၏အ၀တ္အစားအေရာင္မွာအနက္ေရာင္ ျဖစ္ေသာ္လည္းရ၀မ္လူမ်ိဳးတို႔၏အေရာင္မွာအက်ၤ ီအေပၚပိုင္းမွ ခါး၀တ္အထိအျဖဴေရာင္ျဖစ္သည္။ထို႕ေၾကာင့္ပင္ရ၀မ္ဟူေသာစကားမွာျဖဴစင္ေသာအ၀တ္အစားမ်ားကို၀တ္ဆင္ေသာလူမ်ိဳးဟုအဓိပၸါယ္ေဆာင္သည္။
အမ်ိုးသားမ်ားမ်ာေအာက္ပိုင္းဒူးအထိဖံုးလႊမ္းေသာတိုနံ႔နံ႔ အျဖဴေရာင္ခါး၀တ္ကိုကိုယ္၌ ပတ္ကာေရွ႕တြင္လံုခ်ည္စစည္းထားသကဲ့သို႔စည္းထားသည္။ ရင္ေစ့အေပၚ၀တ္အမအက်ၤ ီျဖဴကို၀တ္ဆင္ၾကသည္။ အမိ်ဳးသမီးမ်ားမွာအမ်ိဳးသားမ်ား၀တ္ဆင္သကဲ႔သို႕ျဖစ္ေသာ္လည္းေအာက္ပိုင္း တြင္ထဘီ ကဲ႔သို႔ပင္ပတ္ခ်ည္ထားကာခါးတြင္ၾကိမ္ကြင္းမ်ားစြာႏွင့္ ေၾကြေစ့မ်ားျဖင့္ သီလုပ္ထားေသာခါးပတ္မ်ားပတ္ထားၾကသည္။က်ား၊မ ၀တ္ဆင္ေသာပိတ္စမ်ားကိုလဂ်စ္ေခၚဂံုေလွ်ာ္ၾကမ္းကို အိမ္တြင္း ဂ်ပ္ရက္ကန္းမ်ား၌ ရက္မလုပ္ၾကသည္။ အစမွာၾကမ္းေသာ္လည္း ထူထဲခိုင္ခံ့သည္။ အနားတေလွ်ာက္တြင္အကြက္မ်ိဳးစံုကိုအနီေရာင္ျဖင့္ကြပ္ထားသည္။ ေအးေသာအခါတြင္ေစာင္နီနက္က်ား မ်ားကိုျခံုၾကသည္။
ေနာက္ပိုင္းတြင္အ၀တ္အစားမ်ားကို ျမန္မာမ်ားႏွင့္ဆင္ေသာ၀တ္စားဆင္ယင္လာသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ အေပၚပိုင္းတြင္ လက္ကိုရင္ဖံုးက်ပ္က်ပ္၊ေအာက္ပိုင္းတြင္အျဖဴေပၚ၌အနီကန္႔လန္႔စင္းေဖာ္ထားေသာထဘီ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ခါးတြင္မူရိုးရာထံုးဖြဲ႔မႈမ်ားကို ဆင္ယင္ထားသည္။ မိန္းမပ်ိဳေလးမ်ား၏ေခါင္းတြင္ အ၀တ္ျဖဴေပါင္းတတ္ၾကသည္။ လည္ပင္းတြင္ေရာင္စံုပုတီးဆြဲ၍သတၱဳလက္ေကာင္မ်ား၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ေရွးကေယာက်ာ္း၊မိန္းမနားေပါက္ ေဖာက္ၾကသည္။နားကြင္းဆြဲၾကသည္။
ပြဲလမ္းသဘင္မ်ားတြင္ ရ၀မ္ေခါင္းေဆာင္လူၾကီးတို႕သည္ရိုးရာ၀တ္စံုႏွင့္ အတူဦးေခါင္းတြင္ၾကိမ္ျဖင့္ ကြပ္လုပ္၍ ေတာ၀က္စြယ္မ်ားကို၀ိုက္ျပီးတပ္ဆင္ထားေသာခေမာက္တမ်ိဳးကိုေဆာင္းၾကသည္။ဓားအိမ္ကို ပခံုးထက္တြင္လြယ္ထားသည္။ က်န္ပခံုးတဖက္တြင္ရ၀မ္လြယ္အိတ္ျဖဴလြယ္ေလ့ရွိသည္။ ထိုအသံုးအေဆာင္မ်ားမွာ အေရးပါအရာေရာက္ေသာလူၾကီးမ်ားတြင္ပါေလ့ရွိေသာပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည္။
Source:mirror
