ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းအေပၚ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္း ေရးဆြဲသူတဦး၏ အျမင္

(ေဒါက္တာေက်ာ္လတ္သည္ ေဆာက္လုပ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ၿမိဳ႕ရြာနွင့္အိုးအိမ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဦးစီးဌာန၊ ကုလသမဂၢ လူသားအေျခခ်ေနထိုင္မႈဌာန-

United Nations Center for Human Settlements (Habitat)၊ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး နည္းပညာတကၠသိုလ္မ်ားနွင့္ Cologne University of Applied Sciences, Germany တို႔တြင္ ပါေမာကၡလုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ အေတြ႕အႀကံဳရွိ ဗိသုကာပညာရွင္နွင့္ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္းပညာရွင္ျဖစ္သည္။ အၿငိမ္းစား မယူမီ ၂၀၁၁ ခုနွစ္မွ ၂၀၁၆ ခုနွစ္အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ၏ အႀကံေပးအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၎ေရးသားေသာ The New Yangon City Project: An Urban Planner’s View ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)

၁၉၈၈ ခုနွစ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သည္ ၈၀ စတုရန္း မိုင္ (၂၀၇ စတုရန္းကီလိုမီတာ) က်ယ္ဝန္းသည္။ ထိုမွ စတင္သည့္ ဆယ္စုနွစ္ ၃ ခု ကာလအတြင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သည္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔လာၿပီး ယခုအခါ စတုရန္းမိုင္ ၃၀၀ (၇၇၇ စတုရန္းကီလိုမီတာ) ခန္႔ က်ယ္ဝန္းလာသည္။

စာေရးသူသည္ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္း ေရးဆြဲသည့္ နယ္ပယ္တြင္ က်င္လည္ေနခဲ့သည္မွာ နွစ္ေပါင္း ၅၀ ခန္႔ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး ထိုမွ် တိုေတာင္းေသာကာလအတြင္း အရြယ္အစားအရ ၃ ဆ ပိုမိုႀကီးမားလာသည့္ တျခားၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕ကို မေတြ႕ခဲ့ဖူးေပ။ သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္မွ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းကို ထပ္မံ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီး ရန္ကုန္ကို တိုးခ်ဲ႕ရန္ စီစဥ္ေနၾကသည္။

ထိုစီမံကိန္းအတြက္ ေအာက္ပါေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖၾကားေပးရန္ လိုအပ္လာၿပီ ျဖစ္သည္။

• ျပည္သူမ်ား၏ လက္ရွိနွင့္အနာဂတ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားအတြက္ ေျမပိုမို လိုအပ္ပါသလား။ (ဥပမာ – စက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား စသည္)

• ရန္ကုန္ရွိ ေျမနွင့္ တိုက္ခန္းေဈးမ်ား အလြန္အကြၽံ တက္ေနေသာေၾကာင့္ ရန္ကုန္ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေနရာသစ္မ်ား ေဖာ္ထုတ္ရန္ လိုအပ္လာပါသလား။

• ေရေပးေဝေရး၊ အညစ္အေၾကးနွင့္ ေရႏုတ္ေျမာင္းစနစ္၊ လမ္းကြန္ရက္မ်ား စသည့္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ားသည္ ေက်နပ္လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရွိၿပီး ေကာင္းမြန္စြာ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါသလား။

ရန္ကုန္ ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ထို အဓိက ျပႆနာမ်ားကို ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း ေရးဆြဲေသာအခါ ထည့္သြင္း စဥ္းစား ေျဖရွင္းရမည္မွာ ထင္ရွားလွသည္။ သက္ဆိုင္ ဆက္စပ္ေနသည့္ အခ်က္အလက္နွင့္ ကိန္းဂဏန္းမ်ားကို ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပေပးထားသည္။

• ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ (YCDC) သည္ ရန္ကုန္တြင္ ေန႔စဥ္ ေရဂါလံ သန္း ၂၀၀ ျဖန႔္ျဖဴး ေပးေနၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဝင္ေငြအမ်ားဆုံး ရသူမ်ားအတြက္ စံႏႈန္းျဖစ္ေသာ လူတစ္ဦး တစ္ေန႔ေရ ဂါလံ ၃၀ နႈန္းျဖင့္ တြက္ပါက ထိုပမာဏသည္ ရန္ကုန္လူဦးေရ ၅ ဒႆမ ၂ သန္းအတြက္ လုံေလာက္ရုံမက ပိုလွ်ံေနသည္။ သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ရွိ မိသားစု စုစုေပါင္း ၁ ဒႆမ ၁ သန္းအနက္ မိသားစု ၃၃၀,၀၀၀ (၂၈ ရာခိုင္နႈန္း) သာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ေရးေပးေဝေရး ကြန္ရက္နွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားသည္။ က်န္သူမ်ားမွာ အျခားေသာအရင္းအျမစ္မ်ားမွ ေရကို သုံးစြဲေနရၿပီး အမ်ားစုမွာ ေျမေအာက္ေရကို ရယူသုံးစြဲၾကသည္။

• ေျမေအာက္ေရကို အလြန္အကြၽံ ထုတ္ယူသုံးစြဲျခင္းသည္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း လူတိုင္းသိေနေသာ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။

• လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ျဖန္႔ျဖဴးႏိုင္မႈအရ ၾကည့္ပါကလည္း လူေနအိမ္ေပါင္း ၆၆၀,၀၀၀ (၆၁ ရာခိုင္နႈန္း) သာ ဓာတ္အားလိုင္းႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီး မီတာေဘာက္စ္မ်ား ရွိၾကသည္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အခ်က္အလက္မ်ားအရ)။

• ရန္ကုန္ရွိေျမဧရိယာ ၅၀ ရာခိုင္နႈန္းသည္ မိုးရာသီတြင္ ေရႀကီးမႈဒဏ္ ခံရသည့္ အေနအထားတြင္ ရွိသည္။ ထိုသို႔ ေရႀကီးျခင္းသည္ သြားလာေနထိုင္မႈ အခက္အခဲမ်ားကိုသာမက က်န္းမာေရးအရလည္း အႏၲရာယ္ ရွိသည္။

• ထိုအေျခအေနကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေရးမွာ လြန္စြာအေရးႀကီးသည္။ ေနရာ အမ်ားအျပားတြင္ စနစ္က်ေသာ ေရႏုတ္ေျမာင္းစနစ္ မရွိဘဲ အမ်ားအျပားတြင္ ေရႏုတ္ေျမာင္း ေျမပုံပင္ မရွိေပ။ တစ္ၿမိဳ႕လုံးအတြက္ ေရႏုတ္ေျမာင္း စနစ္ မဟာစီမံခ်က္ကို ဖန္တီးျခင္းျဖင့္သာ အေျခအေနကို တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။

• အညစ္အေၾကးနွင့္ အိမ္သုံးစြန္႔ပစ္ေရ အေျခအေနကို ေလ့လာပါက ရန္ကုန္၏ အခ်က္အျခာ စီးပြားေရးရပ္ကြက္ (CBD) ရွိ ၿမိဳ႕နယ္ ၇ ၿမိဳ႕နယ္မွ မိသားစု ၇ ရာခိုင္နႈန္းသာ ဗဟိုအညစ္အေၾကးစြန္႔ စနစ္နွင့္ ဆက္သြယ္ထားသည္။ ၅၆ ရာခိုင္နႈန္းသည္ မိလႅာကန္စနစ္ သို႔မဟုတ္ ယင္လုံအိမ္သာမ်ားကို အသုံးျပဳၾကသည္။ က်န္ ၂၉ ရာခိုင္နႈန္းသည္ က်န္းမာေရးနွင့္ မညီညြတ္ေသာ အညစ္အေၾကးစြန္႔ စနစ္မ်ားကို အသုံးျပဳေနၾကသည္ (၂၀၁၄ ခုနွစ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အေျခခံသည္)။

• အစိုင္အခဲပုံစံရွိ အမႈိက္စြန္႔ပစ္မႈ အေျခအေနအရ ၾကည့္ပါက အမႈိက္မ်ားကို သိမ္းယူၿပီး အမႈိက္ပုံတြင္ ပုံထားသည္။ မည္သည့္ မီးရႈိ႕ေသာစနစ္ သို႔မဟုတ္ မည္သည့္ျပဳျပင္သည့္ စနစ္ သို႔မဟုတ္ မည္သည့္ အမႈိက္မွ စြမ္းအင္ထုတ္ယူသည့္ စနစ္မွ် မရွိေပ။

• YCDC ၏ ၂၀၁၄ ခုနွစ္ စစ္တမ္းအရ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ သြားလာေနသူအားလုံး၏ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ဘတ္စ္ကား မ်ားကို အသုံးျပဳၾကၿပီး ၈ ရာခိုင္နႈန္းက ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္မ်ားသုံးကာ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ရထား အသုံးျပဳသည္။ ၁၉၅၀ ခုနွစ္မ်ားက ၿမိဳ႕ေတာ္အာဏာပိုင္မ်ား၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္သာ ရန္ကုန္တြင္ ၿမိဳ႕ပတ္ရထားစနစ္ ရွိေနေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္တြင္မူ ထိုရထားလမ္းကို အျပည့္အဝ အသုံးခ်နိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ ခရီးသြားလာရေသာ ၾကာခ်ိန္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈနွင့္ စြမ္းအင္အသုံးျပဳမႈ စသည္တို႔ကို ေလွ်ာ့ခ်နိုင္ရန္ ရထားျဖင့္ ခရီးသြားလာသူ အခ်ိဳးအစားကို ၇ ဆ တိုးျမႇင့္ေပးရန္ လိုအပ္ေနသည္ (ရန္ကုန္နွင့္ အလားတူ အရြယ္အစားရွိ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ရထားစီးနင္းမႈသည္ ၅၀ ရာခိုင္နႈန္းနွင့္အထက္ ရွိေနသည္)။

• ရန္ကုန္တြင္ ေန႔စဥ္သြားလာေနသူ ၃ ဒႆမ ၅ သန္းခန္႔အနက္ ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းခန္႔သည္ တစ္ေန႔လွ်င္ ၃ နာရီေက်ာ္ လမ္းခရီးတြင္ အခ်ိန္ကုန္ေနၾကသည္။ အလုပ္ခ်ိန္ ၈ နာရီနွင့္ ေပါင္းလိုက္ေသာအခါ ဝင္ေငြရွာၾကရသူမ်ားသည္ မိသားစုမ်ားနွင့္ တစ္ေန႔လွ်င္ ၁၁ နာရီ ခြဲခြာေနထိုင္ၾကရသည္။ ထိုသို႔ ေနထိုင္ရျခင္းသည္ လူမႈကင္းကြာျခင္းကို ျဖစ္ေစၿပီး မိသားစု ဆက္ဆံေရးမ်ားကို ထိခိုက္ေစသည္။

• သမိုင္းဆိုင္ရာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ စီးပြားေရးနွင့္ ယဉ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အေဆာက္အအုံမ်ား၏ ၄၆ ရာခိုင္နႈန္းသည္ CBD နယ္ေျမအတြင္း သို႔မဟုတ္ ဗဟန္း၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္၊ စမ္းေခ်ာင္းစသည့္ CBD နွင့္ နီးကပ္ေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္သာ တည္ရွိေနသည္။ ထိုေနရာမ်ားသည္ ၿမိဳ႕ေတာ္၏ စုစုေပါင္း အက်ယ္အဝန္း၏ ၁၀ ရာခိုင္နႈန္းခန့္သာ ရွိသည္။ ထိုသို႔ ေျမအသုံးျပဳေသာ ပုံစံေၾကာင့္ ထိုလူေနမႈ ထူထပ္ေသာ စီးပြားေရးဇုန္သို႔ ေန႔စဥ္သြားလာေနသူ ၄၃ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိသည္။

• ယာဥ္္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈနွင့္ ယာဥ္ေၾကာစီးဆင္းမႈ ေႏွးေကြးေနျခင္၏ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ ေနရာတစ္ခုတည္းကို ဗဟိုျပဳထားေသာ ေျမအသုံးခ်မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေသာ ေျမအသုံးျပဳမႈပုံစံကို ခြဲထုတ္ၿပီး ၿမိဳ႕စြန္ေနရာမ်ားတြင္ ဗဟိုခ်က္ခြဲသစ္မ်ား တည္ေဆာက္ရန္ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္း ေရးဆြဲသူမ်ားနွင့္ ယာဥ္လမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက အႀကံျပဳထားသည္မွာ ကာလအတန္ၾကာၿပီျဖစ္သည္။

• ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔ျခင္းနွင့္ ပတ္သက္ေနသည့္ အျခားအေၾကာင္းတခုမွာ ရန္ကုန္ရွိ လုပ္သားအင္အားစု က႑အလိုက္ ကြဲျပားမႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ရွိ လုပ္သားအင္အားစု၏ ၁၁ ရာခိုင္နႈန္းသည္ အစိုးရ က႑တြင္ လုပ္ကိုင္ၿပီး ၈၀ ရာခိုင္နႈန္းမွာ ကုန္သြယ္ေရးနွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈက႑တြင္ လုပ္ကိုင္ကာ ၉ ရာခိုင္နႈန္းသာ စက္မႈက႑တြင္ ရွိေနသည္။

• ကုန္သြယ္ေရးနွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈက႑တြင္ ရာခိုင္နႈန္းျမင့္မားေနျခင္းေၾကာင့္ လမ္းေဘးေဈးသည္မ်ား ေပါမ်ားေစၿပီး ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈကို ပိုမိုဆိုးရြားေစသည္။

• စက္မႈဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအရ ၾကည့္ပါက ရန္ကုန္တြင္ စက္မႈေျမကြက္ ၂၀,၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီး ၎တို႔၏ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုသာ အသုံးျပဳေနၾကသည္။ ကုမၸဏီတစ္ခုက ထိုေျမကြက္မ်ားကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားၿပီး တစ္ကြက္လွ်င္ က်ပ္သန္း ၆၀၀ သို႔မဟုတ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆ သိန္းခန္႕ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေနသည္။

• အလုပ္သမား ၇၀၀ မွ ၁၀၀၀ အထိရွိေသာ အထည္ခ်ဳပ္၊ ပရိေဘာဂနွင့္ အျခားေသာ အဆင့္နိမ့္ နည္းပညာ စက္ရုံတရုံ ထူေထာင္ရန္ ပွ်မ္းမွ် ရင္းနွီးျမႇဳပ္နွံမႈမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္သန္းမွ နွစ္သန္းၾကားရွိေနေၾကာင္း သုေတသနမ်ားအရ သိရသည္။ နိုင္ငံျခားရင္းနွီးျမႇဳပ္နွံမႈႏွင့္ ေျမတန္ဖိုး အခ်ိဳးမွာ ၂: ၁ ရွိေနၿပီး ထိုအခ်က္သည္ ရန္ကုန္နွင့္ ျမန္မာတစ္နိုင္ငံလုံးသို႔ စက္မႈက႑သို႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္နွံမႈ ဝင္ေရာက္ျခင္းကို အတားအဆီး ျဖစ္ေစသည့္ အေရးပါေသာ အခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္။

• ရန္ကုန္တြင္ လူဦးေရ ပ်ံ႕နွံ႔မႈသည္လည္း လြန္စြာ ညီညာျခင္းမရွိေပ။ နႈိင္းယွဥ္ခ်က္အားျဖင့္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ ပိုမိုေကာင္းေသာ သက္တမ္းပိုမိုရင့္သည့္ ေနရာေဟာင္းမ်ားတြင္ လူဦးေရ သိပ္သည္းဆမွာ ၁ စတုရန္း မိုင္လွ်င္ ၁၀,၀၀၀ မွ ၅၀,၀၀၀ အထိရွိေနၿပီး အသစ္ေဖာ္ထုတ္ထားသည့္ ဆင္းရဲေသာ ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ ၁ စတုရန္းမိုင္လွ်င္ လူ ၇,၀၀၀ မွ ၁၅,၀၀၀ အတြင္းတြင္သာ ရွိေနသည္။

• ရန္ကုန္လူဦးေရ၏ ၄၀ ရာခိုင္နႈန္းခန္႔သည္ ထိုသုိ႔ ပိုမိုဆင္းရဲၿပီး အဆင့္မမီေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။ လူဦးေရပ်ံ႕နွံ႔မႈ မညီမွ်ျခင္းသည္ ယာဥ္ေၾကာႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ျပႆနာမ်ားကို ပိုမိုဆိုးရြားေစသကဲ့သို႔ လူမႈ ခြဲျခားမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစသည္။

• ေျမလိုအပ္ခ်က္အရ ၾကည့္မည္ဆိုပါကလည္း ၁၉၈၈ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ စတုရန္းမိုင္ ၂၀၀ သို႔မဟုတ္ ဧက ၁၂၀,၀၀၀ ကို တိုးခ်ဲ႕စီမံကိန္းအျဖစ္ ၿမိဳ႕နယ္နိမိတ္အတြင္း ေပါင္းထည့္ခဲ့သည္။ ၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ေျမာက္ဖက္ရွိ ေျမဧက ၁၇,၀၀၀ မွာ ေျမလြတ္ျဖစ္ေနေသးၿပီး ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕ကို ခ်ထားေပးေသာ ေျမဧက ေထာင္ဂဏန္းအခ်ိဳ႕လည္း အသုံးမျပဳရေသးဘဲ ရွိေနသည္။

• ထိုေျမလြတ္မ်ားသည္ မဂၤလာဒုံဥယ်ာဥ္ၿမိဳ႕ေတာ္၊ ၿမိဳ႕ပတ္ရထားလမ္းနွင့္ ဟံသာဝတီေလဆိပ္စီမံကိန္းသို႔ အေဝးေျပးလမ္းမ်ားနွင့္ နီးကပ္စြာ တည္ရွိသည္။ ထိုေနရာမ်ားတြင္ တိုးခ်ဲ႕ပါက ေနာက္ထပ္ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရးေျမ ဆုံးရႈံးမႈ ထပ္မံျဖစ္ေပၚျခင္း မရွိဘဲ တံတားမ်ား၊ ခ်ဥ္းကပ္လမ္းမ်ားအတြက္ ေငြေၾကးထပ္မံ ကုန္က်ရန္လည္း မရွိေပ။

• ေျမနွင့္ တိုက္ခန္းေဈးမ်ားအရ ေျပာရလွ်င္လည္း ရနု္ကုန္တြင္ ေဈးနႈန္းမ်ား တည္ၿငိမ္မႈ လုံးဝမရွိေပ။ မၾကာခဏ ဆိုသလို တက္လိုက္က်လိုက္ ျဖစ္ေနေသာ္လည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွစတင္ၿပီး အက်ဘက္တြင္သာ ရွိေနသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ ၿမိဳ႕သစ္တိုးခ်ဲ႕ေရးကို ဆန္႔က်င္သည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား အနက္ အမ်ိဳးသား သဟဇာတ ျဖစ္ေရးနွင့္ ညီညြတ္ေရးကို အားေပးျမႇင့္တင္ေရးသည္ အေရးအပါဆုံးျဖစ္သည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္တြင္ လူဦးေရ ၅ ဒသမ ၂ သန္းရွိၿပီး နိုင္ငံ၏ ဒုတိယ အႀကီးမားဆုံးျဖစ္ေသာ မႏၲေလးထက္ ေလးဆ ပိုမို မ်ားျပားသည္။

ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးသည္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ တစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြ အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ အလုပ္အကိုင္နွင့္ ပညာေရးဆိုင္ရာမ်ား အရလည္း ရန္ကုန္တြင္ ေနထိုင္သူမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုက ေပးနိုင္သည့္ အေကာင္းဆုံး အေျခအေနမ်ားကို ရယူခံစားေနၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ား အၾကား မညီမွ်မႈနွင့္ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမႈတို႔ေၾကာင့္ တစ္နိုင္ငံလုံး စည္းလုံးညီညြတ္ေရးနွင့္ ျပည္ေထာင္စု၏ အနာဂတ္အတြက္ မည္သို႔ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာမည္နည္း။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သစ္တြင္ လူ ၂ သန္းအလုပ္လုပ္နိုင္မည္ဟု အာဏာပိုင္မ်ား ေမွ်ာ္လင့္ေနသျဖင့္ ရန္ကုန္လူဦးေရမွာ ၈ သန္းအထိ ရွိလာမည္ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္၏ လက္ရွိ လူဦးေရ ၅ သန္းခန္႔သည္ သဘာဝ လူဦးေရ တိုးတက္မႈနႈန္းျဖင့္ပင္ လူဦးေရ ၁၄-၁၅ သန္းရွိေသာ အလြန္ႀကီးမားလွသည့္ ၿမိဳ႕ျပအစုအေဝးႀကီး ျဖစ္လာ နိုင္သည္။

ဒုတိယ ကမ႓ာစစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းမ်ား၊ တိုးခ်ဲ႕ျခင္းကို ကမ႓ာတစ္ဝန္းလုပ္လာၾကသည္။ ထို စီမံကိန္းမ်ားတြင္ အိႏၵိယနိုင္ငံမွ ခ်န္ဒစ္ဂါ ( လက္ရွိလူဦးေရ ၁ သန္း)၊ ဘရာဇီးမွ ဘရာေစးလီးယား ( ၂ ဒႆမ ၅ သန္း) ပါကစၥတန္မွ အစၥလမ္မာဘတ္ (၁ သန္း) နွင့္ မေလးရွားမွ ပူထရာဂ်ာယား (လူ ၂ သိန္း) အတြက္ စီစဥ္ ေရးဆြဲခဲ့သည္တို႔ပါဝင္သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း၏ လူဦးေရႏွင့္ ရည္မွန္းထားေသာ အလုပ္အကိုင္ လ်ာထားခ်က္မ်ား အရ အထက္ပါၿမိဳ႕မ်ားထက္ပင္ သာလြန္ေနသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ယခုျပႆနာသည္ အမ်ိဳးသားေရး ျပႆနာျဖစ္ၿပီး ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာ အေသးစိတ္ေလ့လာမႈမ်ား၊ ျဖစ္နိုင္ေျခ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္လိုသည္။ အားလုံးတြင္ အေရးအပါဆုံးမွာ ထိုစီမံကိန္းသည္ အာဏာပိုင္ အဆင့္ဆင့္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အဆင့္ဆင့္တို႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္လိုသည္။ ထိုသို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္အျပင္ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္မ်ားတြင္ အထူးျပဳကြၽမ္းက်င္မႈနွင့္ အေတြ႕အႀကံဳရွိေသာ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၏ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ အကူအညီမ်ားကို စီမံကိန္းအဆင့္ကပင္ စတင္လိုအပ္သည္။

source ဧရာ၀တီ