အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရန္႔ မီးစေမႊးလုိက္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ အေမရိကန္သုိ႔ တင္သြင္းတ့ဲ သြင္းကုန္ေတြအေပၚအေကာက္ခြန္ႏႈန္းထားျမႇင့္တင္ သတ္မွတ္လုိက္တဲ့အတြက္
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကလည္း တု႔ံျပန္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ အေမရိကန္-တ႐ုတ္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲကုိ ၂၀၁၈ ဇူလုိင္လ ၆ ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္ အစုိးရက မိမိႏုိင္ငံထဲသုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ တင္သြင္းတဲ့ သြင္းကုန္ အမ်ားစုအေပၚ အေကာက္ခြန္ႏႈန္းထား အသစ္ တုိးျမႇင့္သတ္လုိက္ျခင္းျဖင့္ စတင္လုိက္ပါတယ္။ သြင္းကုန္တန္ဖုိး စုစုေပါင္းပမာဏဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၄ ဘီလ်ံနီးပါး ရွိပါတယ္။
ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံမွ ဟုိခ်ီမင္းစီတီး အထည္အလိပ္၊ ခ်ဳပ္ထည္ ၊ ပန္းထုိး ႏွင့္ ထုိးထည္ အသင္း ဥကၠ႒ျဖစ္သူ Pham Xuan Hong အေမရိကန္-တ႐ုတ္ ကုန္သြယ္ေရး စစ္ပြဲေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္ အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းမ်ားအေပၚ ႐ုိက္ခတ္မႈမ်ားကုိ သုံးသပ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဗီယက္နမ္ အထည္ခ်ဳပ္နဲ႔ ဖိနပ္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းမ်ားအေပၚ ဘယ္လုိသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလာမလဲဆုိတာ ယခုအခါ အေသအခ်ာ မသိႏုိင္ေသးဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြက္ ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈမ်ားကုိ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ၾကတဲ့အခ်ိန္ကာလက အခုလုိ တင္းမာမႈေတြ အရွိန္မတက္ခင္တုန္းက ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တင္းမာမႈ ရွည္ၾကာေနဦးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဗီယက္နမ္ စီးပြားေး ထိခုိက္ႏုိင္ဖြယ္ ရွိတယ္။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္တုိ႔ဟာ ကမ႓ာ့အႀကီးမားဆုံးစီးပြားေရးေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗီယက္နမ္ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ကုန္သြယ္ဖက္ေတြလည္း ျဖစ္ေနတယ္။
အျခားျပည္ပတင္ပုိ႔မႈေတြအဖုိ႔မွာေတာ့ အခြင့္အလမ္းေကာင္းေတြနဲ႔ စိန္ေခၚမႈေတြ အတူယွဥ္တြဲၿပီး ေဆာင္က်ဥ္းထားတယ္လုိ႔ သူက မွတ္ခ်က္ ျပဳပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံသုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ တုိက္႐ုိက္တင္သြင္းတဲ့ သြင္းကုန္ေတြအဖုိ႔ အေကာက္ခြန္ႏႈန္းထား ျမင့္မားတာေၾကာင့္ အကန္႔အသတ္ေတြ ရိွေနမွာျဖစ္လုိ႔ ဗီယက္နမ္အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြအေနျဖင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသို႔ တင္ပို႔မႈ ျမႇင့္တင္ဖုိ႔ အခြင့္သာေနမယ္။ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ ကုန္ၾကမ္းေတြ ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းေနတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ေနၿပီး ယြမ္တန္ဖုိးေလ်ာ့က်တဲ့အတြက္ ဗီယက္နမ္အေနျဖင့္ ေဈးသက္သာမႈ အလုိုလုိ ရရွိမယ္။ ယြမ္က ၿပီးခဲ့တဲ့ ၄ လအတြင္း ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း၀န္းက်င္ တန္ဖုိးေလ်ာ့က်သြားခဲ့တယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြအေပၚ အေမရိကန္က ျမင့္မားတဲ့ အခြန္ေတြ ေကာက္ခံတယ္။ ဒီေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ ကုန္ထုတ္လုပ္သူေတြဟာ အျခားႏုိင္ငံသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ထုတ္လုပ္ၾကလိမ့္မယ္။ ဗီယက္နမ္ကုိလည္း ေရာက္လာၾကလိမ့္မယ္။ တကယ္လုိ႔ လႈိင္းလုံးႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ဗီယက္နမ္ကုိ ေရာက္လာခဲ့ရင္ အေမရိကန္က မ်က္စိမွိတ္ေပးထားမွာ မဟုတ္ဘူး။ အသာလက္ပုိက္ ၾကည့္ေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ တ႐ုတ္ကုန္ၾကမ္းပစၥည္း သုံးထားတဲ့ သြင္းကုန္ေတြကုိ အေမရိကန္က အေကာက္ခြန္တုိးေကာက္ဖုိ႔ ျပ႒ာန္းလိမ့္မယ္။ အဲဒီလုိဆုိရင္ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ရထားတာအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးမရတဲ့အျပင္ ဆုိးက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလာလိမ့္မယ္။
ဗီယက္နမ္ သားေရထည္၊ ေျခစီးႏွင့္ လက္ကုိင္အိတ္အသင္း ဥကၠ႒ Diep Thanh Kiet က အေမရိကန္-တ႐ုတ္ ကုန္သြယ္ေရး စစ္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သုံးသပ္ေျပာၾကားခဲ့တာကေတာ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲက တုိက္႐ုိက္မဟုတ္တဲ့သက္ေရာက္မႈမ်ားျဖင့္ ၀ယ္ယူသုံးစြဲမႈ ပုံစံေတြ ေျပာင္းသြားေအာင္ ျပဳလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံမွ ၀ယ္ယူသုံးစြဲသူေတြဟာ စည္းစိမ္ဂုဏ္ျပ ပစၥည္းေတြကုိ မ၀ယ္ေတာ့ဘဲ လုိအပ္တဲ့ဟာေတြကုိသာ ၀ယ္ယူတဲ့ပုံစံသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ၾကလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ စည္းစိမ္ဂုဏ္ျပပစၥည္းေတြ ျဖစ္တဲ့ သားေရထည္ေတြ၊ ေျခစီးေတြနဲ႔ လက္ကုိင္အိတ္ေတြ ၀ယ္ယူတာ ေလွ်ာ့ခ်ၾကလိမ့္မယ္။ အဲဒီပစၥည္းေတြ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလုံးမွာ ေရာင္းအားထုိးက်လိမ့္မယ္။
ေနာက္ထပ္ အျခား႐ႈေထာင့္ကေနၾကည့္ရင္ အဓိက ျပည္ပ၀ယ္လက္ေတြက ထုတ္ကုန္ေတြကုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ မွာယူရင္ အခြန္ျမင့္မားလုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအစား အျခားႏုိင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြကုိ မွာယူၾကလိမ့္မယ္။ ဗီယက္နမ္မွလည္း ၀ယ္ၾကလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ ဗီယက္နမ္ရဲ႕ သားေရထည္၊ ေျခစီးနဲ႔ လက္ကုိင္အိတ္ေတြ ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈဟယ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ထက္ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း စသျဖင့္ ႀကီးထြားသြားႏုိင္တယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္းမွာ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ကုိင္ေနၾကတဲ့ တ႐ုတ္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ျပည္ပကုမၸဏီေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈအတြက္ ေနရာသစ္ေတြကုိ ရွာေဖြၾကလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါက် ဗီယက္နမ္ဟာ ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ခံရဖုိ႔ ထိပ္ဆုံးမွာ ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြထဲမွ တစ္ခု ျဖစ္ဖုိ႔ မ်ားတယ္။ အဲဒီလုိ သူတုိ႔ ေရာက္လာရင္ အလုပ္အကုိင္ေတြ ပုိမုိဖန္တီးေပးႏုိင္မယ္။ ျပည္ပပုိ႔ဖုိ႔ ဦးတည္ထုတ္လုပ္ၾကမွာ ျဖစ္လုိ႔ ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈ ျမင့္တက္မယ္။ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ႀကီးထြားမယ္။
တကယ္လုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြက တစ္၀က္တစ္ပ်က္ ၿပီးစီးတဲ့အထိ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြကုိ ဗီယက္နမ္ကုိ ယူလာၿပီး အၿပီးသတ္ ထုတ္လုပ္ကာ အေမရိကန္ကုိ တင္ပုိ႔မယ္ဆုိရင္ အေမရိကန္က ဗီယက္နမ္ကုိပါ တားဆီးတဲ့ႏုိင္ငံစာရင္းထဲ ထည့္သြင္းလုိက္လိမ့္မယ္။
နယ္ျခားေက်ာ္ျဖတ္ တင္သြင္းျခင္းေတြကုိ ဗီယက္နမ္အစုိးရက ၾကပ္မတ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေကာင္းေကာင္းျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္းတယ္။ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းမွ တင္သြင္းတာေတြကုိလည္း အလားတူ ၾကပ္မတ္ေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္းတယ္။ အေကာက္ခြန္အတြက္ ပစၥည္းစာရင္းေၾကညာလႊာမွာ မမွန္မကန္လုပ္တာေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ကိုလည္း တုိက္တြန္းထားတယ္။
အသင္းေတြက ဗီယက္နမ္လုပ္ငန္းေတြကုိ သတိျဖင့္ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ လုပ္ကုိင္ၾကဖုိ႔ အႀကံျပဳထားတယ္။ တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အေမရိကန္ေဈးကြက္အၾကား မိမိတုိ႔က တံတားတစ္ခုအျဖစ္ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတာ၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ဖုိ႔ အခ်ိတ္အဆက္ေတြ ရွာေဖြရယူတာေတြမွာ သတိထားဖုိ႔ အႀကံျပဳထားတယ္။ သူတုိ႔ဟာ ေဈးကြက္ အေျခအေနေတြကုိ အျပည့္အ၀ နားလည္သေဘာေပါက္ေအာင္ ႏုိးႏုိးၾကားၾကား ရွိၾကရမွာ ျဖစ္ၿပီး ဆီေလ်ာ္တဲ့ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျဖင့္ ျပဳႏုိင္ေအာင္ အသင့္ရွိေနၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Source GLOBALAPPARELFORUM
